Het gebruik van coöperatieve werkvormen bij de Tafelmethode met Stoplichtkaartjes
De Tafelmethode met Stoplichtkaartjes is heel goed in te zetten in de klas. Op de website zijn veel materialen te vinden die het mogelijk maken deze op het digibord te gebruiken, maar je vindt er ook materialen die gebruikt kunnen worden bij de zelfstandige verwerking in groepjes. In dit blog bespreek ik een aantal coöperatieve werkvormen die je kunt inzetten als je met de Tafelmethode met Stoplichtkaartjes werkt in jouw klas.
Bij het leren van de tafels wil je alle kinderen actief betrekken. Dat lukt als je coöperatieve werkvormen inzet. Zo kunnen alle kinderen volop oefenen met de tafels. Binnen coöperatieve werkvormen werken kinderen écht samen.
Als je kinderen vertrouwd wil maken met de aanwijsstructuur kun je de coöperatieve werkvorm Doe Mij Na inzetten. Jij wijst op volgorde kaartjes aan; de kinderen doen dat na en zeggen hardop de tafelsom en het antwoord. Ieder kind heeft hiervoor dus een setje stoplichtkaartjes nodig. Een potlood kan als aanwijsstokje dienen. Gaat dit goed? Dan kunnen ze in tweetallen aan de slag met deze werkvorm. Kind 1 wijst een volgorde aan en noemt daarbij de tafels en het antwoord; kind 2 doet het na. Daarna wisselt de beurt. In fase 3 en 4 van de methode is deze werkvorm goed in te zetten.

Je kunt Stijgen & Dalen inzetten door gesloten vragen te stellen over feitjes aangaande het leren van de tafels. Het betreft vragen waar ‘ja’ of ‘nee’ of ‘waar’ of ‘niet waar’ op geantwoord kan worden. Bij ‘ja’ of ‘waar’ gaan kinderen staan: ze stijgen. Bij ‘nee’ of ‘niet waar’ gaan of blijven ze zitten: ze dalen. Denk aan de volgende vragen:
- De groene kaartjes dat zijn 1x, 10x en 5x (waar)
- 7×3 reken je uit via 10×3 (niet waar)
- 2×6 heeft een oranje kaartje (waar)
- Er zijn 3 groene, 3 oranje en 3 rode kaartjes (niet waar, 4 oranje)
- Het antwoord op ………………. Is (waar/niet waar)
- Enz.
Geef de leerlingen wel even DenkTijd, zodat ze kunnen nadenken over hun antwoord. Doe je dit in duo’s dan kan de DenkTijd gebruikt worden voor overleg. Bij het werken in duo’s is het belangrijk om af te spreken wie er praat en wie er luistert. De beurt van praten en luisteren wisselt vervolgens.
Een andere leuke coöperatieve werkvorm is Laat Zien. In het midden van een team van vier leerlingen worden verschillende tafelsomkaartjes neergelegd door de LaatZienChef. Ieder kind schrijft voor zichzelf de antwoorden op van de tafelsommen die voor hen op tafel liggen. Ook de LaatZienChef schrijft de antwoorden op. Als iedereen klaar is, roept de LaatZienChef: ‘Laat zien!’. Kinderen laten hun wisbordje zien en de LaatZienChef checkt de antwoorden. Als er een foutje is gemaakt, legt de LaatZienChef uit hoe het juiste antwoord verkregen wordt. Dan schuift de beurt voor LaatZienChef door en legt de nieuwe chef een aantal kaartjes in het midden. Deze werkvorm is goed in te zetten bij verschillende fasen. In de beschrijving heb ik aangegeven dat je tafelsomkaartjes in het midden van de tafel kunt leggen, maar het kan natuurlijk ook prima met de kaartjes met de splitsingen (fase 1) erop.
Bij de materialen vind je heel veel flitskaarten. Die lenen zich uitstekend om de coöperatieve werkvorm FlitsKaarten in te zetten. Kind 1 flits een kaartje en kind 2 geeft antwoord. Is het antwoord goed dan mag kind 2 het kaartje houden. Een fout beantwoorde tafelsom wordt weer in de stapel teruggestopt. Na enige tijd wisselt de beurt. De verschillende flitskaarten die je op de website kunt downloaden lenen zich ook uitstekend voor Mix&Ruil. Bij deze werkvorm krijgt ieder kind een (tafel)somkaartje. Kinderen lopen door de vrije ruimte, ze komen een ander kind tegen en vormen een tweetal. Kind 1 zegt/toont de som op het kaartje, bijvoorbeeld 3×7=. Kind 2 geeft antwoord door ook de som te herhalen: 3×7=21. Als het antwoord niet goed is, geeft kind 1 feedback. Daarna zegt/toont kind 2 de som op het kaartje en wordt er door kind 1 antwoord gegeven. De kinderen ruilen van kaartje en lopen weer door de vrije ruimte tot ze een ander tegenkomen. Als je kinderen naast het antwoord ook laat uitleggen hoe het antwoord op de som verkregen is, komt dat de automatisering ten goede. Bijvoorbeeld zo: 3×7 = 21, dat heb ik uitgerekend via 1×7=7, 2×7=14 en 3×7=21.

Ik gebruik gelamineerde werkbladen (te downloaden op de website) voor een Simultaan Tafelrondje. Ieder kind van het team heeft een eigen gelamineerd werkblad. Gedurende een aantal minuten werken ze aan het werkblad. De TijdChef geeft vervolgens aan dat de tijd om is. Het werkblad wordt doorgeschoven. Kinderen gaan verder met het werkblad van een ander. Dan zijn er verschillende variaties mogelijk. Soms laat ik kinderen eerst kijken naar wat de ander heeft ingevuld. Achter een gesignaleerd foutje moeten ze een puntje zetten. Dan gaan ze verder met het maken van het blad. Je kunt er ook voor kiezen om het controleren van het werk van de ander op het eind te laten doen. Na een aantal doorschuifbeurten op aangeven van de TijdChef bespreken de kinderen met elkaar de fouten die gemaakt zijn.

Werk je al met coöperatieve werkvormen in jouw klas? Dan heb je gezien hoe makkelijk deze methode ingezet kan worden bij deze werkvormen. Werk je er nog niet mee? Dan kun je met de werkvormen die ik hier besproken heb aan de slag om zo alle kinderen bij het leren van de tafels te betrekken!
Wil je meer weten over coöperatieve werkvormen? Voor dit blog heb ik gebruik gemaakt van de volgende boeken:
Coöperatieve Leerstrategieën, Research, principes en de praktische uitwerking. Dr. Spencer Kagan en Miguel Kagan. Bazalt Educatieve uitgaven.
Coöperatieve werkvormen, voor elke groep en ieder vak. Dr. Spencer Kagan. Nederlandse bewerking door Tamara Kamman, Sandra Lousberg en Carola Riemens. Bazalt Educatieve uitgaven.
Klik op de boeken om deze te bestellen bij Bazalt Educatieve Uitgaven. Beide boeken beveel ik van harte aan!
Dit blog en de afbeeldingen van de boeken zijn met toestemming van Bazalt Educatieve Uitgaven geplaatst. Namens Bazalt Educatieve Uitgaven mag ik een gratis preview delen van Coöperatieve werkvormen voor elke groep en ieder vak! Klik HIER.
Heb je een vraag? Kijk bij de FAQ’s . Misschien wordt jouw vraag daar wel beantwoord. Zo niet, neem contact met mij op!