Die tafels zijn helemaal zo belangrijk niet…….. of wel?

Vorig jaar was ik in gesprek met een IB-er over de prestaties van een leerling die ik begeleid. Het was een goed gesprek, waarbij verschillende afspraken gemaakt werden om de begeleiding van deze leerling nog meer af te stemmen. Naast problemen met lezen en spellen heeft hij ook moeite met het automatiseren van het rekenen en met name de tafels. Wat verbaasd was ik toen de IB-er aangaf de ‘ophef rondom die tafels nooit begrepen te hebben’. Ze vervolgde: ‘De tafels zijn maar zo’n klein onderdeel van het rekenen dat het zinloos is daar veel tijd aan te besteden.

Een tafelkaart volstaat prima om een tafel op te zoeken voor díe enkele keer dat ze een tafel moeten uitrekenen’. Ik moest even laten bezinken wat ze nou zei. Dat de hele middenbouw van Sinterklaas een ‘spiek’-potlood kreeg, met daarop de tafels met de antwoorden, was vast haar idee, flitste nog even door mijn gedachte.

Uiteraard ben ik het totaal niet met haar eens. Rekenen is stapelen: de ene vaardigheid heb je nodig voor de volgende. Dat maakt problematiek op het gebied van rekenen vaak complex. Je moet namelijk goed in beeld krijgen waar in het kaartenhuis een kink in de kabel zit. Het beheersen van de tafels heb je nodig voor complexere vermenigvuldigsommen, maar denk ook aan breuken, procenten en kommagetallen. Ook voor het rekenen met maten en gewichten (zoals oppervlakte en inhoud) en het rekenen met verhoudingstabellen heb je kennis nodig van de tafels.

Met een tafelkaart die te alle tijden gebruikt kan worden, is het einde zoek. Zelfs als het leren van de tafels moeizaam gaat, kan er toegewerkt worden naar het enigszins beheersen van de tafels. Plak sommen die beheerst worden af op de tafelkaart! En blijf het leren van de tafels oefenen. Klassikaal en hardop. Met bewegen en zonder bewegen. Niet alleen voor kinderen die het leren van de tafels lastig vinden is dit zinvol. Ook kinderen die de tafels vanaf het begin goed oppakten, hebben baat bij extra herhaling. Dat komt omdat we willen dat kinderen deze tafelkennis memoriseren. Memoriseren is het proces dat leidt tot direct retrieval, ofwel het direct oproepen uit het geheugen zonder dat daarvoor een tussenstap (een automatisering) nodig is.

Ik heb uit kunnen leggen waarom het leren van de tafels belangrijk is voor al het rekenen aan de IB-er. Sindsdien wordt er met tafelkaarten gewerkt, waarbij beheerste sommen worden afgeplakt. Gelukkig slijpen kinderen hun potloden veel, dus het spiekeffect was ook geen lang leven beschoren. Het klassikaal hardop oefenen van de tafels komt in de middenbouw nu ook regelmatig aan bod. Veel kinderen zijn omhoog geschoten als het gaat om hun tafelvaardigheid. Ook de leerling die ik begeleid!

Esther

De Tafelmethode met Stoplichtkaartjes is bedacht door Els Roessingh van Iterson aan het einde van de vorige eeuw! Deze methode stond tot voor kort bekend als de Stoplichtmethode: in januari 2020 is de naam veranderd in Tafelmethode met Stoplichtkaartjes. In 2012 en 2013 schreef ik artikelen voor een vaktijdschrift voor remedial teachers. Sinds die tijd werken vele RT-ers, maar ook leraren met deze fijne methode!

Heb je een vraag? Kijk bij de FAQ’s . Misschien wordt jouw vraag daar wel beantwoord. Zo niet, neem contact met mij op!!